Warsztaty on-line

Cykl spotkań organizowanych on-line ma na celu zebranie uwag, komentarzy i opinii na temat wstępnego projektu programu regionalnego, który będzie najważniejszym dokumentem dotyczącym wdrażania Funduszy Europejskich w województwie śląskim w perspektywie unijnego finansowania na lata 2021-2027.

Warsztat został skierowany do przedstawicieli Subregionu Północnego województwa śląskiego. W spotkaniu wzięło udział ok. 75 osób – reprezentujących gminy i powiaty subregionu północnego.

Wstęp do debaty

Spotkanie otworzyła Stefania Koczar-Sikora – Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego w Urzędzie Marszałkowskim, która podkreśliła, że Zarząd Województwa Śląskiego zabiega o dodatkowe środki dla Subregionu Północnego ze względu na fakt, że w subregionie tym nie jest prowadzona działalność górnicza, a tym samym będzie on jedyną częścią województwa, która nie skorzysta z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Zarząd wystąpił już w tym celu do Premiera RP i liczymy na to, że alokacja w ramach „Funduszy Europejskich dla Śląskiego na lata 2021-2027” zostanie rozszerzona o dodatkowe środki dla północnej części województwa.

Następnie kierownik Referatu Programowania i Rozwoju Departamentu Rozwoju Regionalnego – Urszula Machlarz przedstawiła prezentację dotyczącą pierwszego projektu programu „Fundusze Europejskie dla Śląskiego na lata 2021-2027”. Podczas prezentacji zostały wskazane priorytety województwa na lata 2021-2027, które powstały w oparciu o cele Polityki Spójności UE wraz z planowanymi kwotami na poszczególne cele:

• Priorytet I. Inteligentne Śląskie – ok. 443 mln euro
• Priorytet II. Ekologiczne Śląskie – ok. 532 mln euro
• Priorytet III. Mobilne Śląskie – ok. 301 mln euro
• Priorytet IV. Społeczne Śląskie – ok. 593 mln euro
• Priorytet V. Śląskie dla mieszkańca – ok. 195 mln euro
• Priorytet VI. Śląskie bliżej mieszkańców – ok. 231 mln euro

Zaprezentowane podczas prezentacji założenia programu regionalnego dla Śląskiego stały się punktem wyjścia do dyskusji moderowanej przez kierownika Referatu Transformacji w Departamencie Rozwoju Regionalnego – Dariusza Stankiewicza.

Czas dyskusji

Podczas warsztatu uczestnicy podejmowali się omówienia najważniejszych kwestii związanych z projektem nowego programu regionalnego. Wśród omawianych tematów pojawiły się zagadnienia dotyczące priorytetów województwa i poszczególnych subregionów w nowej perspektywie finansowej 2021-2027, m.in.:

• Czy któryś z celów priorytetu I. Inteligentne Śląskie będzie wdrażany przez Regionalne Inwestycje Terytorialne, czyli bezpośrednio przez Związki Gmin i Powiatów poszczególnych subregionów?
  Obecnie nie są planowane żadne inwestycje, które w ramach celu polityki I. mogły by być realizowane przez ZIT, w ramach instrumentu terytorialnego. .
• Czego konkretnie dotyczy działanie dot. rozwoju infrastruktury biznesowej i przygotowania terenów inwestycyjnych pod działalność gospodarczą (czy chodzi o uzbrojenie terenów typu brownfield w sieci techniczne, czy zapewnienie dróg wewnętrznych/komunikacji na takim terenie)?
  Głównie chodzi o rozwój kluczowej infrastruktury liniowej (m.in. kanalizacyjnej) dla rozpoczęcia na takim terenie działalności gospodarczej. Natomiast zapewnienie dróg dojazdowych planowane jest wstępnie w ramach infrastruktury dróg lokalnych w III priorytecie (celu III polityki).
• Jaka będzie rola ośrodków innowacji np. parków technologicznych w działaniu dot. bonów proinnowacyjnych? Na jakich zasadach lub w jakim systemie miałyby być przedsiębiorcom przyznawane bony proinnowacyjne?
  System bonów na proinnowacyjne usługi dla przedsiębiorców nie został jeszcze doprecyzowany w kwestii systemu, w ramach którego tego typu wsparcie byłoby dystrybuowane. Chcielibyśmy, żeby to były bony na usługi proinnowacyjne świadczone wyłącznie przez akredytowane instytucje otoczenia biznesu czy regionalne ośrodki badawcze.
• O jakie innowacje chodzi w ramach działania dot. rozwoju ośrodków innowacji i jaka część tego wsparcia jest przewidziana w ramach inżynierii finansowej?
  Przede wszystkim działania wspierające infrastrukturę służącą innowacyjności oraz nawiązywanie współpracy pomiędzy ośrodkami naukowymi a przedsiębiorcami poprzez np. wsparcie lokalnych centrów kreatywności, co byłoby kontynuacją wsparcia realizowanego w ramach RPO w obecnej perspektywie. Wsparcie dotyczyć będzie regionalnych inteligentnych specjalizacji, uzupełnionych o branże wynikające z przedsiębiorczego procesu odkrywaniu. Jeśli chodzi o instrumenty finansowe, to wciąż trwają ustalenia w tej kwestii z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR).
• Czy na tym etapie są już wskaźniki w szczególności dotyczące zatrudnienia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym?
  Na ten moment nie ma jeszcze uszczegółowionych wskaźników – prace w tym zakresie wciąż trwają, zarówno na poziomie regionu, jak i na szczeblu krajowym (MFiPR) i europejskim (Komisja Europejska).
• Uczestnicy zaakcentowali również problem bezdomności, z którym borykają się w szczególności duże miasta województwa, dla którego powinny znaleźć się jakieś rozwiązania w nowym programie operacyjnym.
• Zasugerowano również, aby wszystkie koszty związane z budową dróg prowadzących do terenów inwestycyjnych zostały uznane za koszty kwalifikowalne.
  Działania tego typu są planowane w ramach priorytetu III i działania związanego z budową dróg lokalnych, gdzie znalazł się zapis o zapewnieniu dostępności do ważnych miejsc np. terenów inwestycyjnych.
• Uczestnicy zasugerowali także, że zbyt małe środki zostały skierowane na działania z zakresu Gospodarki Obiegu Zamkniętego (GOZ).
• Wskazano także na potrzebę rozszerzenia zapisu dot. szkoleń dla administracji szczebla wojewódzkiego na wszystkie szczeble administracji.
• Jak wygląda harmonogram zgłaszania inwestycji do Regionalnego Planu Transportowego?
  W kwestii zgłaszania propozycji do Regionalnego Planu Transportowego (RPT), to oczywiście jest wstępny harmonogram, jednak wiele zależy od tempa postępowania przetargowego dla RPT, które wciąż trwa i niestety nadal czekamy na wyłonienie wykonawcy.
• Czy w ramach regionalnego programu będą środki na opracowywanie np. planów zrównoważonej mobilności miejskiej?
  Nie planujemy środków na opracowanie tego typu planów.
• Z czego wynika, że działania związane z adaptacją terenów zurbanizowanych do zmian klimatu obejmują jedynie gminy do 100 tys. mieszkańców?
  Wynika to z linii demarkacyjnej – gminy powyżej 100 tys. mieszkańców będą w tym zakresie wspierane z programu krajowego.
• Czy planowana jest kontynuacja sieci Lokalnych Punktów Informacyjnych (LPI) w nowej perspektywie i czy Punkt Informacyjny w Częstochowie zostanie utrzymany?
  LPI są ustanowione na poziomie krajowym, więc czekamy na rozstrzygnięcia MFiPR w tej kwestii. Natomiast najprawdopodobniej sieć Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich (PIFE) zostanie kontynuowana w podobnym kształcie, jak dotychczas, gdyż zapisy na temat PIFE już pojawiły się w projekcie Strategii Komunikacji, jako jedno z głównych narzędzi, w ramach którego informacja na temat funduszy europejskich będzie dostarczana beneficjentom.
• Czy będzie możliwość, aby przedsiębiorcy poza instrumentami zwrotnymi mogli skorzystać z dotacji na OZE?
  Ustalenia w tej sprawie wciąż trwają.
• Czy zostanie utrzymane wsparcie na biura ZIT/RIT z pomocy technicznej, tak jak to miało miejsce dotychczas?
  W tym momencie nie przewidujemy wsparcia dla biur ZIT/RIT w ramach pomocy technicznej, tak jak to wyglądało w perspektywie 2014-2020. Niewątpliwie jednak planujemy wsparcie w ramach celu V polityki (priorytet VI) na poprawę jakości zarządzania i rozwój współpracy w subregionach.
• Czy w ramach priorytetu II. wsparcie na regionalne trasy rowerowe będzie ukierunkowane wyłącznie na szkielet regionalny tras, czy będzie również wsparcie uzupełniające na trasy dojazdowe łączące gminy z tym głównym szkieletem?
  Działania w tym obszarze będą skoncentrowane na wsparcie szkieletowe tras rowerowych. Natomiast gminne ścieżki są możliwe do realizacji w ramach priorytetu V., jako uzupełnienie komponentu turystycznego.
• Ponadto uczestnicy zasugerowali, że zbyt mała kwota została skierowana na gospodarkę wodno-ściekową w programie. Wskazano, że kwota ta nie zaspokoiłaby potrzeb nawet samego subregionu północnego, a są to środki skierowane na potrzeby całego województwa.
  Urząd Marszałkowski ma świadomość, że potrzeby nie są rozłożone równomiernie w całym regionie i będzie dążyć do właściwego ukierunkowania tego wsparcia w miejsca, w których będzie ono najbardziej potrzebne (tzw. „białe plamy”). Dodatkowo Zarząd Województwa dąży do zwiększenia alokacji dla subregionu północnego, tak żeby mniejsze gminy były w stanie zrealizować te inwestycje, które są dla nich kluczowe.
• Czy związki RIT/ZIT będą wciąż instytucjami pośredniczącymi i będą przeprowadzać oceny wniosków/monitoring prowadzonych projektów?
  Związki RIT/ZIT będą wciąż kluczowymi partnerami dla Instytucji Zarządzającej programem regionalnym, jednak nie będą funkcjonować jako instytucje pośredniczące w takiej samej formule, jaka była stosowana do tej pory.ZIT/RIT będą włączone w proces wyboru poprzez opracowanie listy projektów ujętych w subregionalnych dokumentach strategicznych.

Na koniec dyrektor Stefania Koczar-Sikora krótko podsumowała warsztaty i podziękowała uczestnikom za bardzo ożywioną dyskusję nad proponowanymi rozwiązaniami.