Seminarium on-line

Obecna sytuacja epidemiczna pokrzyżowała nam plany organizacji spotkań z przedstawicielami lokalnych środowisk w formie stacjonarnej ­– przynajmniej do czasu, gdy gromadzenie się w większych grupach wciąż będzie stanowiło istotne ryzyko zakażenia. Niemniej podejmowany przez nas temat jest na tyle istotny, że zdecydowaliśmy się na przeprowadzenie seminariów w formie on-line. Jak się okazało, sprawa transformacji regionu jest równie ważna także dla przedstawicieli okręgu bytomskiego, którzy licznie stawili się na spotkaniu. Ostatecznie w seminarium wzięło udział prawie 50 osób, wśród których znaleźli się reprezentanci m.in.:

• spółek energetycznych,
• instytutów badawczych,
• władz samorządowych,
• urzędów pracy,
• organizacji pozarządowych,
• Komisji Europejskiej.

Czas zmian

Seminarium rozpoczęło się od przemówienia Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Małgorzaty Staś, która mówiła o istotności zmian transformacyjnych, które stoją przed województwem śląskim i zachęcała uczestników spotkania do dyskusji, która będzie miała wpływ na kształt Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji.

Następnie zebranych przywitał gospodarz wirtualnego spotkania – zastępca prezydenta Bytomia, Michał Bieda, który zaznaczył jak istotne jest by finansowanie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji nie zostało scentralizowane, a pozostało w gestii poszczególnych regionów.

Kolejnym punktem programu była prezentacja, podczas której Dyrektor Stefania Koczar-Sikora zaprezentowała główne założenia programowania Funduszu Sprawiedliwej Transformacji oraz Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2030”. Założenia te stały się punktem wyjścia do dyskusji, która rozgorzała w dalszej części spotkania.

Czas dyskusji

W części dyskusyjnej uczestnicy spotkania zabierali głos w kluczowych kwestiach związanych z Funduszem Sprawiedliwej Transformacji (FST). Wątpliwości uczestników rozwiewał m.in. obecny na spotkaniu przedstawiciel Komisji Europejskiej, Paweł Olechnowicz. Rozważano m.in.:

• Czy środki z FST będzie można przeznaczyć na rewitalizację terenów zdegradowanych w wyniku szkód górniczych?
  Przedstawiciel KE poinformował, że na ten cel będą dystrybuowane środki z budżetu państwa.
• Czy środki z FST nie zostaną ograniczone dla gmin, w których wciąż działają kopalnie lub są planowane otwarcia nowych kopalń?
  Jest to kwestia rozważana w dyskusji na forum Parlamentu Europejskiego i Rady UE, na razie jednak nie ma takiego zapisu.
• Czy tereny greenfield będą mogły skorzystać ze wsparcia FST?
  Wsparcie będzie kierowane na zagospodarowanie terenów typu brownfield, tak jak ma to miejsce w obecnej perspektywie unijnego finansowania.

Ponadto uczestnicy podejmowali się omówienia najistotniejszych problemów i wyzwań stojących przed podregionem bytomskim.

Energetyka:

• Co, jeśli nie węgiel?
  Uczestnicy spotkania rozważali potencjał tkwiący m.in. w źródłach geotermalnych czy biomasie. Podjęta została problematyka gazu ziemnego, którego wydobycie jako paliwa kopalnego nie będzie wspierane z Funduszy Europejskich. Przedstawiciel KE wskazał na środki z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ), które można inwestować w efektywne ciepłownictwo – wysokosprawną kogenerację lub odnawialne źródła energii (OZE).

Zasoby ludzkie:

• Jaka przyszłość czeka górników?
  Uczestnicy spotkania wskazali potrzebę właściwej zmiany kwalifikacji osób pracujących obecnie w górnictwie. Zauważono również potrzebę tworzenia przedsiębiorstw budowlanych, które zajmowałyby się nowoczesnym budownictwem – termomodernizacją i instalacjami OZE. Dostrzeżono potencjał w tworzeniu nowych miejsc pracy dla górników w tej dziedzinie gospodarki.
• Jak pobudzić świadomość społeczną?
  Uczestnicy spotkania jednogłośnie stwierdzili, że aby właściwie przeprowadzić mieszkańców podregionu bytomskiego przez proces transformacji niezbędne będą działania edukacyjne i tworzenie możliwości zdobywania nowych kompetencji. Równie istotne będzie zawarcie lokalnych porozumień na rzecz transformacji przez powiatowe urzędy pracy, samorządy i pracodawców, co pozwoliłoby na utworzenie struktur i narzędzi do działania na rzecz wsparcia lokalnego rynku pracy.

Potencjalne kierunki rozwoju:

• Jaki kierunek wybierze dla siebie podregion bytomski?
  Uczestnicy dyskusji wskazali również na potrzebę rozwijania podregionu w nowych technologiach i innowacjach oraz znalezienie gałęzi przemysłu, wokół której okręg bytomski mógłby się dalej rozwijać. Wskazano m.in. na technologię recyklingu, która jest obecnie silnie wspierana na terenie Bytomia przez lokalne władze.

Co dalej?

Na koniec zaprezentowano harmonogram dalszych prac nad powstawaniem Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji. W najbliższym czasie odbędą się następne warsztaty on-line w kolejnych pięciu podregionach. Liczymy na waszą obecność i aktywność podczas naszych wirtualnych spotkań w:

• Katowicach,
• Sosnowcu,
• Rybniku,
• Tychach
• i Bielsku-Białej.

Wiedza o lokalnych problemach i potrzebach, jaką uzyskujemy podczas tych warsztatów, pozwoli nam stworzyć Plan Transformacji, który spełni oczekiwania nas wszystkich.