Seminarium on-line

Obecna sytuacja epidemiczna pokrzyżowała nam plany organizacji spotkań z przedstawicielami lokalnych środowisk w formie stacjonarnej ­– przynajmniej do czasu, gdy gromadzenie się w większych grupach wciąż będzie stanowiło istotne ryzyko zakażenia. Niemniej podejmowany przez nas temat jest na tyle istotny, że zdecydowaliśmy się na przeprowadzenie seminariów w formie on-line. Spotkanie wzbudziło zainteresowanie wielu osób i środowisk z okręgu bielskiego. Ostatecznie w seminarium wzięło udział ponad 40 osób, wśród których znaleźli się reprezentanci m.in.:

• spółek energetycznych,
• instytutów badawczych,
• władz samorządowych,
• organizacji pozarządowych,
• związków zawodowych,
• organizacji społecznych,
• i Rządu RP.

Czas zmian

Seminarium rozpoczęło się od przemówienia Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Małgorzaty Staś, która mówiła o istotności zmian transformacyjnych, podkreślając, że nie mają one na celu wymazywania górniczej tożsamości regionu, a jedynie wykorzystanie potencjału, który w nim tkwi do rozwoju województwa w nowych, przyszłościowych kierunkach. Jednocześnie Dyrektor zachęcała uczestników spotkania do dyskusji, która będzie miała realny wpływ na kształt Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji.

Następnie zebranych przywitał gospodarz wirtualnego spotkania – przewodniczący Stowarzyszenia Aglomeracji Beskidzkiej, Jarosław Klimaszewski, który wskazywał, że w podregionie bielskim, mimo że nie jest on kojarzony z przemysłem węglowym w tak dużym stopniu jak centralna część województwa, również działają kopalnie i wsparcie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji będzie tam równie istotne jak w innych podregionach.

Kolejnym punktem programu była prezentacja, podczas której Zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Stefania Koczar-Sikora zaprezentowała główne założenia programowania Funduszu Sprawiedliwej Transformacji oraz Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2030”. Założenia te stały się punktem wyjścia do dyskusji moderowanej przez kierownika w Departamencie Rozwoju Regionalnego Dariusza Stankiewicza, która rozgorzała w dalszej części spotkania.

Czas dyskusji

Dyskusja rozpoczęła się od przedstawienia podregionu bielskiego jako tego obszaru województwa, który cieszy się niskim poziomem depopulacji i dominującą liczbą osób w wieku produkcyjnym i przedprodukcyjnym. Co więcej, subregion jako jedyny w województwie śląskim ma bardzo dobre prognozy demograficzne na najbliższą przyszłość. Jest to obszar, który charakteryzuje się bardzo niskim poziomem bezrobocia, wysokim odsetkiem młodych mieszkańców i wysoką jakością ich życia. Czy w takiej sytuacji podregion bielski w ogóle potrzebuje pomocy z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST)?

Na to nieco prowokacyjnie zadane pytanie od razu odpowiedział burmistrz Czechowic-Dziedzic, Marian Błachut, wskazując że dobrobyt nie jest dany raz na zawsze, a podregion beskidzki – podobnie jak reszta województwa – potrzebuje stabilnego źródła finansowania na modernizację przemysłu. Burmistrz zauważył również, że środki z FST są niezbędne, by odbudować dawną pozycję regionu w kraju pod względem wytwarzania Produktu Krajowego Brutto (Śląskie spadło na 4. miejsce za Wielkopolskę i Dolny Śląsk, które rozwinęły u siebie bardziej innowacyjne gałęzie przemysłu).

Aktywnym uczestnikiem dyskusji okazał się również dyrektor Stowarzyszenia Aglomeracja Beskidzka, Paweł Niklewicz, który pytał o to, w jaki sposób będą podzielone środki z FST pomiędzy projekty z zakresu rozwiązywania problemów transformacyjnych a projekty rozwojowe – wspierające rozwój potencjału subregionów. Zwrócił również uwagę, że te same procesy transformacyjne będą się odbywały na terenie Czech, co jest o tyle istotne w kontekście podregionu bielskiego, że część jego mieszkańców pracuje w czeskich kopalniach.

Wątpliwości rozwiewała tutaj zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Stefania Koczar-Sikora, zapewniając że województwo śląskie jest w stałym kontakcie z krajem morawsko-śląskim i ta sprawa zostanie omówiona z naszym południowym sąsiadem. Natomiast w kontekście typów projektów, które będą wspierane z FST dyrektor zaznaczyła, że działania rozwojowe i transformacyjne dopełniają się wzajemnie i nie ma planowanego podziału środków pod względem typu realizowanych projektów.

Ponadto uczestnicy podejmowali się omówienia najistotniejszych problemów i wyzwań stojących przed podregionem bielskim.

Energetyka

• Podjęto temat prywatnej kopalni „Silesia” w Czechowicach-Dziedzicach, która jest pracodawcą dla ok. 1500 osób, ale również ważnym kontrahentem dla dziesiątek mniejszych firm z podregionu. Obecna na spotkaniu przedstawicielka kopalni przekazała, że rozważane są różne drogi, którymi kopalnia mogłaby podążyć w najbliższych latach. Najistotniejsze jednak będzie znalezienie takiego rozwiązania, które zapewni miejsca pracy większości osób zatrudnionych w „Silesii”.
• Uczestnicy seminarium wskazali na odnawialne źródła energii (OZE) jako energetyczną przyszłość dla subregionu, jak i dla całego województwa śląskiego, jednak zauważali że aby właściwie wykorzystać możliwości płynące z OZE trzeba zacząć kształcić w tym kierunku młodzież.

Gospodarka

• Uczestnicy spotkania rozważali również potencjał tkwiący w poszczególnych gałęziach gospodarki podregionu bielskiego. Wskazywano m.in. na:
  • przemysł motoryzacyjny i jego rozwiniecie pod kątem produkcji pojazdów zasilanych elektrycznie – obecnie w Czechowicach-Dziedzicach powstaje innowacyjny zakład produkujący elektryczne silniki do samochodów elektrycznych, który ma rozpocząć działalność w następnym roku,
  • medycynę – podregion bielski należy do wysoce zaawansowanych obszarów w tym zakresie,
  • turystykę i rekreację – przez wzgląd na wysoki potencjał górskich miejscowości takich jak Wisła, Szczyrk czy Ustroń, który wciąż nie jest do końca wykorzystany poprzez zbyt małą bazę wypoczynkową,
  • przemysł lotniczy – również silnie reprezentowany w podregionie m.in. poprzez Śląski Klaster Lotniczy w Kaniowie.

Zasoby ludzkie

• Uczestnicy seminarium wspólnie doszli do wniosku, że najważniejsze dla podregionu bielskiego będzie tworzenie nowych miejsc pracy w dobrze wyselekcjonowanych gałęziach gospodarki, bo o ile turystyka i rekreacja ma duży potencjał w subregionie, o tyle niekoniecznie odnajdą się w niej osoby pracujące dotychczas w górnictwie. Zatem podobnie jak w pozostałych podregionach istotna będzie również możliwość nabycia nowych kwalifikacji zawodowych przez osoby odchodzące z górnictwa.

Transport

• Podjęty został temat modernizacji węzłów komunikacyjnych i transportu. Uczestnicy wskazywali, że mieszkańcy podregionu, szczególnie mniejszych gmin, muszą mieć możliwość komfortowego dojazdu do miejsca pracy. Jednocześnie wskazano, że rozwinięta komunikacja i łatwość dojazdu do punktu docelowego jest czynnikiem sprzyjającym nowym inwestycjom na danym obszarze.

Edukacja

• Transformacja subregionu bielskiego będzie również wymagała zmiany w sposobie kształcenia młodzieży. Uczestnicy seminarium dostrzegli potencjał w nauczaniu młodzieży na temat m.in. odnawialnych źródeł energii, ale jednocześnie zaapelowali o większe zaangażowanie przedsiębiorstw w proces kształcenia.
• Wzmocnienie współpracy pomiędzy sektorem gospodarki i edukacji jest elementem, który uznano za kluczowy we właściwym przygotowaniu młodzieży do wejścia na rynek pracy. Zwrócono również uwagę jak ważna we współczesnym świecie jest mobilność zawodowa i sektorowa pracowników, którzy muszą być gotowi na zmianę kwalifikacji, pozycji lub sektora, w jakim dotychczas byli zatrudnieni. Większa współpraca z przedsiębiorcami mogłaby przygotować młodzież do wyzwań związanych z mobilnością zawodową w przyszłości.

Podsumowanie

Liczymy na waszą obecność i aktywność podczas naszego wirtualnego spotkania w Tychach. Wiedza o lokalnych problemach i potrzebach, jaką uzyskujemy podczas tych warsztatów, pozwoli nam stworzyć Plan Transformacji, który spełni oczekiwania nas wszystkich.