Inicjatywa wspierająca regiony węglowe

W 2023 r. Komisja Europejska uruchomiła program dla regionów objętych Funduszem na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (Just Transition Fund – JTF) pn. „JTPeers Exchange”. Jest to inicjatywa, która wspiera i umożliwia wymianę doświadczeń oraz współpracę pomiędzy ww. regionami. Wsparcie obejmuje dwie formy:

• JTPeers Experts – jest to baza ekspertów z zakresu sprawiedliwej transformacji z całej Europy, z którymi można skontaktować się w celu uzyskania porady dot. wdrażania projektów transformacyjnych;
• JTPeers Exchange – program wymiany (osobistej lub online) pomiędzy regionami lub ekspertami z bazy JTPeers Experts.

W lutym tego roku, Komisja uruchomiła kolejny nabór wniosków do projektu. Województwo Śląskie ponownie złożyło aplikację i wraz z 13 regionami europejskimi zakwalifikowało się do udziału w programie wymiany doświadczeń.

Więcej informacji na temat JTPeers Exchange oraz ogłaszanych naborów do programu można znaleźć na stronie Platformy Sprawiedliwej Transformacji.

Dobre praktyki w Województwie Śląskim i regionie Norrbotten (SE)

11 października 2024 roku odbył się warsztat wymiany doświadczeń w ramach ww. inicjatywy. Spotkanie było podsumowaniem kilkumiesięcznej współpracy w ramach projektu, którego stronami były województwo śląskie i szwedzki region Norrbotten. Przedmiotem projektu była obustronna prezentacja strategii transformacyjnych ukierunkowanych na wspieranie przedsiębiorczości, rozwoju innowacji w kierunku zielonej cyfrowej gospodarki, kreowania rynku pracy z naciskiem na zielone kompetencje oraz transferu technologii z instytucji badawczych do przemysłu.

Ze strony szwedzkiej w warsztacie uczestniczyli przedstawiciele Boden Game Camp, LTU Business oraz Urzędu Pracy z Norrbotten. Natomiast stronę polską reprezentowali pracownicy: Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej, Katowickiego HUBu Gamingowo-Technologicznego, Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej S.A., Śląskiego Centrum Przedsiębiorczości, Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach oraz pracownicy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego (Referat transformacji regionu, Referat nadzoru i kontroli systemu, Referat ds. wsparcia obszarów wiejskich i rybackich, Regionalne Centrum Analiz i Planowania Strategicznego, Zespół ds. koordynacji projektów RIS oraz Zespół ds. planowania strategicznego i badań ROT).

Podczas warsztatów uczestnicy podzielili się wiedzą i doświadczeniem m.in. z zakresu:

• regionalnych inteligentnych specjalizacji województwa śląskiego,
• inwestycji oraz obszarów działania tworzonego HUBu Gamingowo-Technologicznego,
• charakteru i inwestycji Boden Game Camp - ośrodka edukacyjno-biznesowego przemysłu gamingowego w miejscowości Boden, Norrbotten,
• założeń Innovation Due Diligence®(IDD) - instrumentu oceny potencjału innowacyjnych rozwiązań na wczesnym etapie – jako przykładu narzędzia wspomagającego komercjalizację wyników badań,
• sytuacji na rynku pracy w Norbotten, jego potencjału, aktualnych potrzeb, możliwości zatrudnienia i obszarów potencjalnej współpracy między regionami w zakresie wymiany Eures,
• śląskiego rynku pracy, jego profilu, potencjału, aktualnych potrzeby oraz projektu wymiany Eures realizowanego przez WUP Katowice.

Debata i wnioski

Podsumowaniem warsztatu była debata, która skupiła się na trzech obszarach potencjalnej współpracy:

• technologiach komputerowych,
• wyzwaniach rynku pracy oraz
• transferze wyników badań do gospodarki.

W obszarze technologii komputerowych pojawiła się inicjatywa współpracy pomiędzy powstającym w Katowicach HUBem Gamingowo-Technologicznym oraz istniejącym od ośmiu lat w Boden HUBem edukacyjno-technologicznym – Boden Game Camp. W ramach współpracy katowicki HUB zapozna się z doświadczeniami szwedzkiego odpowiednika.

Dyskusja dotycząca rynku pracy koncentrowała się na wyzwaniach transformacyjnych. W przypadku Norrbotten takim wyzwaniem jest postępująca depopulacją regionu. Władze lokalne podejmują działania zmierzające do zwiększenia liczby mieszkańców poprzez tworzenie mechanizmów adaptacyjnych z jednoczesnym dywersyfikowaniem lokalnej gospodarki.

W aspekcie gospodarczym atutem regionu Norrbotten jest czysta zielona energia pozyskiwana z elektrowni wodnych oraz wysoka innowacyjność w przemyśle ciężkim, której przejawem jest budowa pierwszej w Europie huty na paliwo wodorowe. Duży nacisk kładzie się tu również na rozwój technologii cyfrowych (Boden Game Camp). Ponadto, w regionie stawia się na transfer wiedzy do gospodarki. W ramach dyskusji omówiono zalety metodologii oceny potencjału innowacyjnych rozwiązań, autorstwa uniwersyteckiej firmy LTU Business, a w szczególności przydatności tego instrumentu w procesie skutecznej komercjalizacji wyników badań

Warsztat zakończył się wspólną deklaracją kontynuacji współpracy w przedstawionych wyżej obszarach.

Projekt był realizowany przez program JTPeers dla Województwa Śląskiego i regionu Norrbotten w okresie od marca do października 2024 roku.