Ze względu na obecną sytuację epidemiologiczną spotkanie odbyło się w formule online. Wzięło w nim udział 105 osób.

Warto przypomnieć, że rolą Komitetu Monitorującego jest monitorowanie realizacji programu operacyjnego, w tym rozpatrywanie i zatwierdzanie wszelkich propozycji Instytucji Zarządzającej dotyczących zmian Programu oraz przedstawianie uwag dotyczących wdrażania i ewaluacji RPO.

Wstęp do debaty

W ramach wprowadzenia do spotkania Wicemarszałek Województwa Śląskiego Wojciech Kałuża przedstawił aktualny stan prac nad oboma dokumentami oraz zasygnalizował plany Zarządu Województwa dotyczące negocjacji wysokości środków z Rządem. Podkreślił, że dzisiejsze warsztaty dedykowane są omówieniu zakresu wsparcia z Funduszy Europejskich dla Śląskiego, a także przedstawieniu propozycji Zarządu i skonfrontowaniu ich z potrzebami. Na koniec zachęcił uczestników do zaangażowania i aktywności.

W dalszej części kierownik Referatu programowania i rozwoju Urszula Machlarz przedstawiła syntetyczną prezentację nt. celów Polityki Spójności 2021-2027.

Po niej głos zabrała Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Stefania Koczar-Sikora, która zarysowała kolejne kroki zmierzające do finalnego opracowania i przyjęcia dokumentów.

Wygłoszona prezentacja stała się punktem wyjścia do dyskusji moderowanej przez kierownika Referatu transformacji regionu Dariusza Stankiewicza.

Czas dyskusji

Dyskusja była bardzo ożywiona, a do komentarzy odnosili się na bieżąco pracownicy Referatu programowania i rozwoju. Dyrektor Stefania Koczar-Sikora zwróciła uwagę, że dzisiejsze spotkanie konsultacyjne ma na celu przede wszystkim zebranie uwag i spostrzeżeń uczestników. Nie zawsze możliwe są konkretne odniesienia się na gorąco ze względu na to, że wiele z tych typów projektów pojawia się po raz pierwszy w zakresie wsparcia Funduszy Europejskich, a więc konieczne jest wnikliwe ich zbadanie w celu odniesienia się do poruszonych zagadnień. Natomiast ostateczne podzielenie środków nastąpi dopiero po ustaleniu ze stroną rządową dodatkowych środków w ramach kontraktu programowego, dla którego prowadzone są obecnie ustalenia. . Podkreśliła również, że uwagi w formie pisemnej będą zbierane po wakacjach do bardziej dojrzałych wersji dokumentów, celem obecnych warsztatów jest dyskusja, tak aby włączyć w program wszystkie propozycje, które są możliwe.

Wśród zgłoszonych uwag  do projektów dokumentów pojawiły się m.in.:

• Poproszono o zbadanie możliwości finansowania w ramach FE SL organizacji OPP o charakterze hospicyjnym, paliatywnym.
• Zwrócono uwagę na potrzebę zwiększenie budżetu na działania wodno-kanalizacyjne z proponowanych 22 mln euro. Subregion północny został wskazany jako ten z największymi potrzebami w tym aspekcie.

– Adekwatność alokacji zostanie szczegółowo zbadana po ustaleniu finalnych kwot na program.

• Zgłoszono propozycję wpisania w zakres wsparcia Priorytetu III. Mobilne Śląskie oprócz dróg również obwodnic.

– Wsparcie na obwodnice będzie negocjowane z KE.

• Kolejna uwaga dotyczyła pochylenia się nad kwestią zagrożenia przeciwpowodziowego, czyli środków na budowę wałów i zabezpieczenia przeciwpowodziowe.
• Zapytano również o możliwość wsparcia zabezpieczenia przeciw działalności górniczej.
• Następne pytanie dotyczyło środków na zdrowie z FST, a dokładniej możliwości finansowania świadczeń zdrowotnych – poprzez regionalne programy zdrowotne (RPZ) czy w innej formule.

– Jesteśmy w trakcie ustalania linii demarkacyjnej ze stroną rządową: Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej i Ministerstwem Zdrowia.

• Pojawiło się pytanie o wsparcie kadr w zakresie zdrowia.

– Szkolenie białych kadr gospodarki będzie wpierane z EFS.

• Kolejne pytanie dotyczyło wsparcia szkolnictwa wyższego, a dokładnie obecnego działania 1.1. Kluczowa dla regionu infrastruktura badawcza.

– W przypadku wyłaniania projektów badawczo-rozwojowych ścieżka będzie taka sama jak obecnie w RPO WSL 2014-2020.

• Zwrócono uwagę na problem znacznego niedoboru pielęgniarek i konieczność wsparcia ich edukacji przynajmniej na poziomie średnim.

– Kształcenie kadr medycznych będzie wspierane z poziomu krajowego, ale z uwagi na ważność tego problemu zabiegamy o możliwość wsparcia również ze środków regionalnych. Zasadniczo konieczna zmiana systemowa.

• Kolejny postulat dotyczył wpisania w zakres wsparcia nie tylko budowy, ale też rozbudowy kanalizacji sanitarnej.
• Pojawił się głos, że jeśli chodzi o zrównoważony transport miejski, przeznaczono bardzo niską alokację na ten cel w stosunku do przewidzianego szerokiego zakresu wsparcia. Pytanie o możliwość zwiększenia alokacji.
• Zwrócono uwagę na konieczność doprecyzowania, jaki transport będzie wspierany: czy zeroemisyjny, czy niskoemisyjny.

– Obecnie nie jest to dookreślone, ale należy się spodziewać, że będzie nacisk na tabor zeroemisyjny. Pytanie do uczestników, czy to realne i wykonalne, czy należy starać się jeszcze o środki na tabor niskoemisyjny. Jeden z uczestników zaproponował, żeby wspierać oba rodzaje transportu z preferencją wyższej punktacji na transport zeroemisyjny, a niższej – na niskoemisyjny.

• Pojawiło się pytanie o wsparcie dróg wojewódzkich, a dokładnie propozycje projektów, które zostały zgłoszone na wcześniejszym etapie – jak wygląda ich ocena, kiedy można się spodziewać wyników?

– Dysponujemy wstępną bazą projektów, w skład której wchodzą projekty już zgłoszone  przez samorządy. Jesteśmy obecnie na etapie wyłonienia wykonawcy opracowania Regionalnego Planu Transportowego. W ramach szeroko zakrojonych prac we współpracy z różnymi gremiami projekty zostaną ocenione według wytycznych ustalonych z MFiPR/KE i powstanie finalna lista projektów, która będzie stanowiła załącznik do tego dokumentu.

• Ostatnie pytanie dotyczyło tego, jaka będzie rola weryfikacji wniosków Państwowego Gospodarstwa Wody Polskie co do projektów wod-kan. Padł postulat, by środki na wod-kan były w 100% realizowane w ramach ZIT/RIT.

– Wsparcie inwestycji zintegrowanych jest przewidziane w ramach innych priorytetów, ale nie gospodarki wodno-ściekowej, innymi słowy, wsparcie gospodarki wodno-ściekowej nie jest planowane w instrumencie ZIT. Środki dla ZIT to przede wszystkim środki na zintegrowane planowanie inwestycji. Temat będzie jeszcze omawiany z przedstawicielami subregionów m.in. na kolejnych warsztatach konsultacyjnych.