Projekt muzeum ma na celu zachowanie dla przyszłych pokoleń dziedzictwa kulturowego oraz wzrost atrakcyjności turystycznej regionu. Ważnym elementem na drodze do poprawy zdolności adaptacyjnych mieszkańców do zmian społecznych i gospodarczych jest tożsamość m. in. regionalna, stąd w ramach działania będą wspierane inicjatywy z zakresu pielęgnowania istniejącego dziedzictwa kulturowego i tradycji, historii, osiągnięć kulturalnych, lokalnych obyczajów i języka. Zmiany w tym obszarze pozwolą na wykreowanie nowoczesnego społeczeństwa, otwartego i kreatywnego - przyczyniając się do wzrostu wartości zasobów ludzkich. Rozwój infrastruktury kultury, przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej województwa śląskiego.

Kolekcje Muzeum Śląskiego zyskały oryginalną i nowatorską oprawę – na poprzemysłowych terenach powstał nowy główny gmach, a zabytkowe obiekty pokopalniane pochodzące z przełomu XIX i XX wieku zostały zaadaptowane na powierzchnie wystawiennicze, restaurację oraz wieżę widokową, z której można zobaczyć panoramę ciągle rozwijającej się Silesii.

Nowe Muzeum Śląskie jest pierwszym obiektem wyznaczającym w Katowicach tzw. „Oś kultury”, w ramach której oprócz nowego gmachu Muzeum, powstały również Międzynarodowe Centrum Kongresowe oraz siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach.

Międzynarodowy konkurs na koncepcję architektoniczną nowego gmachu Muzeum Śląskiego oraz zagospodarowanie części terenu byłej kopalni „Katowice” rozstrzygnięto w 2007 roku. Zwyciężył projekt przygotowany przez austriacką pracownię Riegler Riewe Architekten ZT-Ges.m.b.H z Grazu, zgodnie z którym wszystkie kondygnacje głównego budynku znajdują się pod ziemią. Nad powierzchnią zobaczymy jedynie szklane wieże doświetlające podziemne ekspozycje. Dzięki takiemu rozwiązaniu zabytkowe budynki dawnej kopalni, mimo iż położone w głębi terenu, nie zostaną zasłonięte nowym gmachem.

Poruszanie się po nowej siedzibie umożliwiają podziemne oraz naziemne przejścia. Wystawy zaprezentowane na wszystkich kondygnacjach w głównym budynku w całości znajdą się pod ziemią. Ponad 6 tysięcy m2 powierzchni wystawienniczej umożliwi w pełni zaprezentowanie zbiorów, które czekają na tę chwilę w magazynach muzealnych. Na gości Nowego Muzeum Śląskiego czeka w sumie aż sześć wystaw stałych, w tym ekspozycja dotycząca historii Górnego Śląska oraz szeroko zaprezentowana kolekcja zbiorów Centrum Scenografii Polskiej.