Wymiana doświadczeń w ramach projektu ROPT 2.0 – wizyty studyjne w Anglii i Niemczech
Jak przeprowadzić sprawiedliwą transformację w praktyce? Odpowiedzi na to pytanie szukali przedstawiciele Województwa Śląskiego podczas wizyt studyjnych w Anglii i Niemczech. Spotkania z ekspertami, samorządowcami i organizacjami związkowymi pokazały, że Śląsk – podobnie jak inne regiony górnicze – ma szansę na nowoczesną, zieloną przyszłość.
W ramach projektu „Regionalne Obserwatorium Procesu Transformacji 2.0 (ROPT 2.0)”, przedstawiciele Województwa Śląskiego oraz partnerzy projektu odbyli dwie wizyty studyjne w Północnej Anglii i w Dolnych Łużycach w Niemczech. Celem tych wyjazdów było poznanie praktycznych doświadczeń regionów, które – podobnie jak Śląsk – przechodzą proces sprawiedliwej transformacji po odejściu od węgla.
Sprawiedliwa transformacja w praktyce – lekcje z Północnej Anglii
W dniach 9–13 lipca 2025 r. delegacja złożona z przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, Porozumienia Związków Zawodowych „KADRA”, Głównego Instytutu Górnictwa – PIB, Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej uczestniczyła w wizycie studyjnej w Newcastle i Durham
Podczas spotkań z przedstawicielami brytyjskich uczelni, organizacji związkowych i samorządów omówiono doświadczenia związane z transformacją regionów górniczych, które w Wielkiej Brytanii zamknięto już w latach 80. XX wieku.
Uczestnicy odwiedzili m.in. Gateshead Minewater Heat and Energy Centre – największy w Wielkiej Brytanii ośrodek wykorzystujący energię cieplną z wód kopalnianych, a także wzięli udział w okrągłym stole IndustriAll Europe, poświęconym roli związków zawodowych w procesach przemian gospodarczych.
Wizyta zakończyła się udziałem w Durham Miners’ Gala – jednym z największych wydarzeń kulturalnych w Europie, łączącym tradycje górnicze z ideą solidarności społecznej. Brytyjskie doświadczenia pokazały, jak ważne jest łączenie transformacji energetycznej z zachowaniem lokalnej tożsamości i kultury regionów pogórniczych.
Praktyczne lekcje transformacji – wizyta w Dolnych Łużycach
Kolejna wizyta studyjna odbyła się 22–25 września 2025 r. w niemieckim regionie Dolnych Łużyc (Cottbus), gdzie proces odchodzenia od węgla brunatnego potrwa do 2038 roku.
Uczestnicy spotkali się z przedstawicielami m.in. LEAG AG, TAKRAF AG, Brandenburskiej Agencji Rozwoju Gospodarczego, Brandenburskiego Uniwersytetu Technicznego (BTU) oraz związków zawodowych Revierwende.
Wizyta obejmowała również prezentację projektów dotyczących rekultywacji terenów pogórniczych, restrukturyzacji gospodarki i rozwoju nowoczesnych technologii w parkach naukowo-przemysłowych, takich jak Lausitz Science Park. Niemieckie doświadczenia pokazują, że skuteczna transformacja wymaga inwestycji w naukę i innowacje, które tworzą nowe miejsca pracy i wspierają rozwój lokalnych społeczności.
Wspólny cel – Śląsk w drodze do sprawiedliwej transformacji
Obie wizyty pokazały, że proces odchodzenia od węgla może być szansą na rozwój i innowacje, jeśli towarzyszy mu współpraca między samorządami, nauką, przedsiębiorcami i organizacjami społecznymi. Zdobyte doświadczenia będą wykorzystane przy planowaniu i wdrażaniu działań na rzecz sprawiedliwej transformacji w województwie śląskim.
Projekt ROPT 2.0 realizowany jest przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego we współpracy z partnerami:
- Głównym Instytutem Górnictwa – Państwowym Instytutem Badawczym,
- Górniczą Izbą-Przemysłowo Handlową,
- Katowicką Specjalną Strefą Ekonomiczną S.A.
- Porozumieniem Związków Zawodowych „KADRA”,
- Uniwersytetem Ekonomicznym w Katowicach,
- Związkiem Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć,
- Związkiem Zawodowym Górników w Polsce.
Projekt pn. "Regionalne Obserwatorium Procesu Transformacji 2.0 (ROPT 2.0)" jest w 100% dofinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji w ramach programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027.
Więcej informacji o projekcie ROPT 2.0 znajdziesz tutaj.
