Dodatkowe środki

Marszałek Województwa Śląskiego Jakub Chełstowski rozpoczął posiedzenie od przedstawienia kluczowych działań Zarządu dotyczących finalizacji prac nad Terytorialnym Planem Sprawiedliwej Transformacji Województwa Śląskiego 2030 (TPST WSL) i programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 (FE SL 2021-2027) oraz przekazał informację o dodatkowej puli środków w ramach programu FE SL 2021-2027, tj. z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji ponad 53 mln euro oraz Europejskiego Funduszu Społecznego Plus prawie 130 mln euro, co daje łączną kwotę ponad 5 mld euro dla regionu.

Marszałek wspomniał również o uznaniu przez Komisję Europejską kwalifikowalności zachodniej Małopolski do wsparcia ze środków FST jako obszaru oddziaływania transformacji węglowej odbywającej się na Śląsku.

Regionalne Obserwatorium

Następnie Marszałek zainaugurował wspólnie z prof. Stanisławem Pruskiem – Dyrektorem Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach oraz Januszem Olszowskim – Prezesem Górniczej Izby Przemysłowo-Handlowej w Katowicach utworzenie „Regionalnego Obserwatorium Procesu Transformacji”, które 25 maja br. decyzją Zarządu Województwa otrzymało dofinansowanie ze środków RPO WSL 2014-2020.

Cele i zadania projektu ROPT zaprezentowała Anna Dudek – kierowniczka referatu transformacji regionu w Departamencie Rozwoju Regionalnego. Projekt jest kontynuacją dialogu z interesariuszami procesu transformacji w regionie, a inspiracją do jego powstania były potrzeby i rekomendacje zgłaszane również przez członków Zespołu Regionalnego. Projekt polegać będzie na usprawnieniu zarządzania procesem transformacji społeczno-gospodarczej województwa śląskiego. Obserwatorium Procesu Transformacji jest kolejnym powołanym przez Zarząd Województwa obserwatorium, uzupełniającym ofertę Sieci Regionalnych Obserwatoriów Specjalistycznych i wzbogacającym obszar rozwoju innowacyjności regionu.

Kolejna prezentacja przedstawiona przez Dariusza Stankiewicza – pracownika referatu transformacji regionu DRR dotyczyła promocji przewodnika po zasadach identyfikacji i oceny koncepcji zagospodarowania byłych terenów górniczych i przemysłowych pn.: „Wariantowe Ramy Transformacji”. Przewodnik ten jest efektem działań doradczych prowadzonych przez Komisję Europejską w ramach projektu START.

Droga ku transformacji

Jako ostatni swoją prezentację pn.: „Droga ku sprawiedliwej transformacji regionów węglowych – rynek pracy” zaprezentował Luc Christaiensen, menadżer programu „Jobs Global Practice” w Bank Światowym. Kluczowe wnioski z przeprowadzonych przez Bank Światowy badań wskazują m.in. że ok. 72 tys. pracowników kopalń, 3 tys. pracowników elektrowni oraz ok. 17 tys. pracowników pracujących dla podwykonawców zostanie dotkniętych procesem transformacji, zatrudnienie związane z węglem jest skoncentrowane wokół kopalń, a między dużymi firmami istnieje znacząca integracja rynkowa (konglomeraty górnicze i duzi podwykonawcy). Według badań górnicy mają podobne umiejętności jak inni pracownicy (lepiej radzą sobie z obsługą maszyn, gorzej z zaawansowanymi umiejętnościami cyfrowymi), preferują ciągłość i stabilność: chcą pozostać w gminach, w których mieszkają oraz chcą pracować na podobnych stanowiskach/ w podobnym sektorze działalności, a także cenią sobie bezpieczeństwo zatrudnienia. Na szczególną uwagę zasługują pracownicy niebędący górnikami w gminach (lokalnie i pośrednio), ponieważ ich liczba jest znacząca, są mniej wykwalifikowani i działają w rejonach mocno dotkniętych transformacją i już osłabionych gospodarkach lokalnych oraz nie są objęci umowami społecznymi.

Spotkanie zakończyło się dyskusją nt. wyzwań związanych z dynamicznymi zmianami w sektorze energii spowodowanymi wojną na Ukrainie oraz zachętą do przygotowania niskoemisyjnych i zielonych projektów do Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.